Ποδηλατικές υποδομές

Η στάση απέναντι στην υποδομή για ποδηλασία  ποικίλει όπως και η ποιότητά της. Στη Γερμανία μερικοί ποδηλάτες νιώθουν «διωγμένοι από το δρόμο» λόγω των ξεχωριστών υποχρεωτικών ποδηλατοδρόμων επάνω στο πεζοδρόμιο. Σε Αγγλόφωνες χώρες μερικοί ποδηλάτες είναι διστακτικοί στο να αφήσουν το «δικαίωμα να χρησιμοποιούν τους δρόμους», ένα αίσθημα που ενισχύεται από μία έντονη κουλτούρα του «εμείς εναντίον αυτών».

Υπάρχει μία πολύ διαφορετική αντίληψη στην Ολλανδία. Η σύγκρουση συμφερόντων απλά δεν υπάρχει. Πρώτα απ΄ όλα γιατί οι Ολλανδοί δεν θεωρούν τους οδηγούς αντίπαλους με τους ποδηλάτες (όλοι μπορούν να είναι και τα δύο), αλλά επίσης γιατί αντιλαμβάνονται ότι κάθε μορφή κυκλοφορίας έχει την υποδομή που χρειάζεται και δικαιούται. Και πολλοί Ολλανδοί σκέφτονται «πάντα έτσι ήταν». Είναι αδύνατο να απομονώσουμε ένα μόνο λόγο που να εξηγεί αυτή τη στάση τους. Υπάρχουν πολύπλοκοι πολιτισμικοί, πολιτικοί, οικονομικοί και ιστορικοί λόγοι που όλοι μαζί συντέλεσαν  σε αυτή. Είναι όμως ενδιαφέρον να εστιάσουμε σε έναν από τους ιστορικούς λόγους.
Περισσότερα. 

Η μαζική μετακίνηση με ποδήλατο έγινε συνηθισμένη στην Ολλανδία, από τη δεκαετία του 1890, οι ποδηλάτες είχαν να κάνουν με δρόμους που ήταν παντελώς ανεπαρκείς για ποδηλασία. Οι περισσότεροι ήταν χωματόδρομοι ενώ οι δρόμοι υψηλής κυκλοφορίας της χώρας ήταν κατασκευασμένοι για άλογα και άμαξες και είχαν  ελλιπή συντήρηση. Για να γίνει εφικτή η ποδηλασία ήταν απαραίτητοι νέοι δρόμοι για τους ποδηλάτες. Και πράγματι κατασκευάστηκαν. Αρχικά δίπλα στους κεντρικούς δρόμους, αλλά έπειτα προέκυψε ένα ενδιαφέρον πρόβλημα. Καθώς οι ποδηλατοδρόμοι ήταν πολύ καλύτεροι από τους δρόμους, σύντομα κατακλύστηκαν από ιππείς και άμαξες. Αυτό οδήγησε σε διαμαρτυρίες και τελικά, το 1905, σε ένα νέο νόμο για τους δρόμους που ήταν πολύ συγκεκριμένος όσον αφορά την προστασία των ποδηλατοδρόμων. Απαγόρευε στους μη ποδηλάτες τη χρήση τους και επίσης έδινε στους ποδηλατοδρόμους το κύρος του «δρόμου» ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από ποδηλάτες.

Μετά τη θέσπιση αυτού του νόμου άρχισαν να γίνονται και τα αυτοκίνητα συνηθισμένα. Απαγορεύονταν και σε αυτά να χρησιμοποιούν τους ποδηλατοδρόμους, ήταν όμως δύσκολο να επιβληθεί ο νόμος διότι οι ομαλοί ποδηλατόδρομοι ήταν πιο άνετοι για τα πρώτα αυτοκίνητα από τους φτωχούς δρόμους που υπήρχαν. Για το λόγο αυτό οι Ολλανδοί δημιούργησαν ένα διαχωρισμό. Ένας φράχτης ή μία γραμμή δέντρων ανάμεσα στους δρόμους και τους ποδηλατόδρομους έλυσε το πρόβλημα. Μέχρι το 1920 έγινε υποχρεωτική βάσει εθνικής νομοθεσίας η κατασκευή αυτών των ξεχωριστών ποδηλατόδρομων για δρόμους που τους διέσχιζαν πάνω από 500  ποδηλάτες καθημερινά.
Πολλά έχουν αλλάξει από τις αρχές του 20ου  αιώνα. Οι αυτοκινητόδρομοι είναι πλέον καλοί και υπήρξε μία καμπή στην ποδηλασία η οποία έχει ξεπεραστεί πάλι, αλλά η θεμελιακή στάση παρέμεινε ίδια. Δεν ήταν οι ποδηλάτες αυτοί που διώχθηκαν από τους δρόμους, συνέβη το αντίθετο για το καλό όλων. Η βασική στάση υπήρξε μακροχρόνια παράδοση η οποία έχει ενσωματωθεί στον τρόπο κατασκευής και σκέψης για τους δρόμους. Κανένας οδηγός δεν θα παραβιάσει ένα ποδηλατόδρομο, ούτε τώρα, ακόμη και αν μπορεί να το κάνει.

Αυτή η παράδοση αιώνων στην Ολλανδία μπορεί να υιοθετηθεί και από άλλες χώρες. Σε αυτοκινητόδρομους και δρόμους μηχανοκίνητων οχημάτων με υψηλή ταχύτητα χρειάζεσαι ομαλούς, μεγάλους σε πλάτος, καθαρούς και καλά συντηρημένους ποδηλατόδρομους ξεχωριστούς από την υπόλοιπη κίνηση για την ασφάλεια όλων. Στους δρόμους της πόλης με μέτρια κυκλοφορία και χαμηλές διαφοροποιήσεις ταχύτητας μπορείς να δημιουργήσεις πλήρεις δρόμους που είναι κατάλληλοι να χρησιμοποιηθούν από όλους τους τύπους κυκλοφορίας συμπεριλαμβανομένων ποδηλατών και πεζών.

Μαρία Β.